W piątek, 20 marca 2020 roku, w samo południe wzdłuż polskiego brzegu rzeki Olzy zawieszony został transparent z napisami: "Tęsknię za Tobą, Czechu / Stýská se mi po tobě, Čechu", którzy z własnej inicjatywy przygotowali mieszkańcy Cieszyna. Tego samego dnia, wieczorem pojawiła się odpowiedź mieszkańców Czeskiego Cieszyna, którzy odpowiedzieli "I ja za Tobą, Polaku". To jednak nie koniec banerowej wymiany zdań!

Projekt miał na celu wyrazić tęsknotę za niespodziewanie i nagle ograniczoną możliwością kontaktu z Czeskimi przyjaciółmi. Ruch przygraniczny odbywający się do tej pory bez żadnych przeszkód i kontroli nagle został ucięty.

- Po czeskiej stronie miasta zostało wielu Polaków wynajmujących tam mieszkania czy tworzących polsko-czeskie rodziny. Życie kulturalne tworzone na przygranicznym obszarze wspólnie przez Czechów i Polaków nagle napotkało na ostatnio już niezauważalną przeszkodę - granicę. Również handel i usługi w obu miastach odczuwają obecne ograniczenia - powiedział Stefan Mańka, jeden z inicjatorów akcji, zaznaczając, że Cieszyn to tak naprawdę jeden organizm. - Mamy nadzieję, że Czesi przeczytają nasz komunikat i dowiedzą się, że na nich czekamy - powiedział.

Współorganizatorka akcji Magdalena Szadkowska zaznaczyła, że Polacy i Czesi spacerowali wzdłuż Olzy, wielokrotnie przekraczając granicę w ciągu dnia. - Ta sytuacja izolacji - dla wielu młodych osób zupełnie nowa, dla nieco starszych przypominająca w sumie nie tak odległe czasy - jest w znacznym stopniu dotkliwa dla wszystkich mieszkańców podzielonego miasta - dodała.

Po zawieszeniu baneru po polskiej stronie, jeszcze tego samego dnia, wieczorem pojawiła się odpowiedź mieszkańców Czeskiego Cieszyna, którzy odpowiedzieli "I ja za Tobą, Polaku". To jednak nie koniec banerowej wymiany zdań! W sobotę, przed południem pojawił się kolejny baner zawieszony przez kolejną grupę mieszkańców Czeskiego Cieszyna. Tym razem po czesku, a komunikat skierowany w nim brzmi: "Chybíte nám Poláci", czyli brakuje nam Was Polacy! W kolejnych dniach pojawiło się jeszcze jedno nawiązanie do banerowej akcji. Tym razem bardzo osobiste, bo zawierające oświadczyny przez rzekę. Pewien Czech stworzył swój baner, na którym zapytał się Polki, czy wyjdzie za niego za mąż. Z potwierdzonych informacji wiemy, że oświadczyny nad Olzą zostały przyjęte.

Dwa tygodnie po banerowym "dialogu" nad Olzą, powstała piosenka "Dwa brzegi", którą wspólnie wykonały zespoły Izabel z Czeskiego Cieszyna oraz polska grupa Bartnicky. Jak mówi Dominik Folwarczný - gitarzysta zespołu Izabel, piosenka nie była wcześniej w planach. Powstała spontanicznie, podobnie jak banerowy dialog nad Olzą. - Piosenka została napisana dopiero po tym, jak widzieliśmy z jakim odzewem spotkała się akcja banerowa. Widzieliśmy jak wielką przyniosła ona radość ludziom i postanowiliśmy kontynuować ten pozytywny przekaz. Jako muzycy mogliśmy zrobić nic innego niż stworzyć piosenkę - wyjaśnia Dominik Folwarczný.

Jedno miasto i dwa państwa. Jedno miasto i wspólna historia. Jedno miasto i jedno duże serce. Jedna rzeka i dwa brzegi. Tak właśnie jest kojarzony Cieszyn. Niestety miasto znów zostało podzielone, co nie obeszło się bez reakcji obywateli. Polacy i Czesi tak bardzo tęsknią za sobą, że postanowili po obu stronach rzeki wywiesić banery z pięknymi hasłami... I o tym właśnie jest utwór "Dwa brzegi" - czytamy w opisie piosenki, który pojawia się pod koniec teledysku.

||

V pátek, 20. března 2020, v pravé poledne na polské straně řeky Olše pověsili obyvatelé z vlastní iniciativy banner s nápisem: "Tęsknię za Tobą, Czechu / Stýská se mi po tobě, Čechu". Ten samý den večer se objevila odpověď z Českého Těšína, která zněla jasně "I ja za Tobą, Polaku/I já za Tebou Poláku". Ale to ještě nebyl konec bannerových vzkazů.

Cílem akce bylo zhmotnit stesk, který se objevil při neočekávaném a náhlém omezení kontaktů s českými přáteli. Příhraniční život, který doposud probíhal bez kontrol a překážek byl najednou jiný.

- Na české straně města zůstalo mnoho Poláků, kteří si pronajímají byty nebo mají polsko-české rodiny. Kulturní život je v příhraničí vytvářen společně Čechy i Poláky a náhle se objevila překážka - hranice. Také obchod a služby v obou městech cítí ta omezení - řekl Stefan Mańka, jeden z iniciátorů akce a potvrdil tím to, že Těšín to je jeden organismus. - Máme naději, že si Češi přečtou náš vzkaz a budou vědět, že na ně čekáme - doplnil.

Spoluorganizátorka akce Magdalena Szadkowska zmínila, že Poláci a Češi se procházeli kolem Olše a překračovali hranici několikrát denně. - Ten stav izolace - pro mnoho mladých osob nový, ti starší připomínají, že to není zase tak dávná historie - ale týká se všech obyvatel rozděleného města - dodala.

Po vyvěšení banneru na polské straně se ještě ten de večer objevila odpověď obyvatel Českého Těšína, která zněla "I ja za Tobą, Polaku". V sobotu před polednem se objevil další banner jiné skupiny obyvatel Českého Těšína. Tentokrát v češtině s heslem: "Chybíte nám Poláci", takže chybíte nám Poláci. V dalších dnech se objevil ještě další a velmi osobní vzkaz, protože zahrnoval žádost o ruku. Jeden muž=Čech vytvořil banner, pomocí kterého se ptá ženy=Polky, jestli si ho vezme. Z potvrzených zdrojů víme, že řekla souhlasila.

Dva týdny po "bannerovém dialogu" na Olší vznikla píseň "Dwa brzegi/Dva břehy", která byla společným dílem kapely Izabel a Bartnicky. Dominik Folwarczný, kytarista kapely Izabel zmínil, že píseň nebyla plánovaná. Vznikla spontánně, podobně jako bannery na Olší. - Píseň vznikla teprve po akci s bannery. Viděli jsme, jak velkou radost přinesla lidem a chtěli jsme navázat na ten pozitivní čin. Jako hudebníci jsme nemohli reagovat jinak než písní - vysvětluje Dominik Folwarczný.

Jedno města a dva státy. Jedno město a společná historie. Jedno město a jedno velké srdce. Jedna řeka a dva břehy. Tak to je Těšín. Bohužel znovu rozdělený a na to obyvatelé zareagovali. Polákům a Čechům se stýská a proto vyvěsili bannery s krásnými hesly po obou stranách řeky... A o tom je píseň "Dwa brzegi/Dva břehy" - stojí v popisu písně na konci nahrávky.

20.03.2021

20. března 2020 byl na břehu řeky Olše zavěšen banner "Tęsknię za Tobą, Czechu / Stýská se mi po tobě, Čechu". Rok poté si připomínáme naději a nejistotu, které doprovázely vyjádření stezku na polsko-českými kontakty a vztahy. Rok je za námi a svobodné překračování hranic je v reálu opět problematické. Nechceme se vzdát pozitivního myšlení, že bude ještě normálně a hraniční řeka Olše bude spojovat oba sousedící národy.

20 marca 2020 roku nad brzegiem Olzy zawisł baner "Tęsknię za Tobą, Czechu / Stýská se mi po tobě, Čechu". Rok po jego zawieszeniu przypominamy o nadziei i niepewności, które towarzyszyły wyrażaniu tęsknoty za polsko-czeskimi kontaktami i relacjami. Rok minął, a swobodne przekraczanie granicy znowu napotyka na realne trudności. Nie poddawajmy się jednak w pozytywnym myśleniu o tym, że jeszcze będzie normalnie, a graniczna rzeka Olza będzie łączyć, sąsiadów z obu jej stron.

Magda Szadkowska, Stefan Mańka